Europe House во соработка со Умно.мк  ја почнува рубриката „Надреден знак“ во која секоја последна среда во месецот, интелектуалци од одредена област ќе пишуваат колумна на теми што нè засегаат

Пишува: Бојан Лазаревски, студент

Овозможувајќи непроценливи искуства и можности за личен, академски и професионален развој кај младите, програмата за мобилност Еразмус+ за краток период стана трансформирачка сила за младите луѓе во Европската Унија и преостанатите земји членки на програмата меѓу кои спаѓаме и ние. Мојата поврзаност со програмата почна уште како средношколец, кога самиот почнав да барам и најдов организации што работаат со различни проекти и обуки кај нас, но и претежно во странство. За кратко време веќе учествував на најразлични проекти во Европа. Велат, кога умот на еден човек ќе искуси нови хоризонти, тој никогаш повеќе не се враќа во претходната состојба. Така, по првата размена во странство, продолжив да барам нови можности и да учествувам на многу кратки мобилности низ Европа бидејќи секогаш се враќав задоволен и со многу нови знаења и перспективи.

Како перспективен и амбициозен млад човек, по завршувањето на моето средно образование размислував за моите студии, сериозно земајќи ја предвид и опцијата за студирање во странство. Сепак, се запишав на програмата за Меѓународни интеркултурни студии на Филозофскиот факултет во Скопје и бев сигурен дека кога веќе студирам кај нас, ќе ја искористам шансата за дел од моите студии да ги поминам во странство. Бев среќен што имав искуство со кратките програми на Еразмус, па веќе знаев и за можностите што оваа програма ги нуди и во рамките на академското образование. Во текот на моите студии поминав два семестра на Факултетот за општествени науки при Карловиот универзитет во Прага, каде што студирав предмети од областа на политичките науки и меѓународни односи. Ваквата студентска мобилност функционира така што положените предмети на странскиот факултет се признаваат на домашниот, нешто што ја прави многу поволна за студентите.

Во Чешка навистина брзо се приспособив. Веројатно за тоа придонесе и блискоста што ја имаат нашите народи, пред сѐ, во однос на јазикот, а сето позитивно искуство првиот пат ме инспирира повторно да аплицирам и да се вратам на уште еден семестар на истиот универзитет. Студирањето во Прага нуди многу придобивки за студентите, мултикултурна средина со студенти од целиот свет, квалитетно образование, пристап до библиотеки богати со најразлични ресурси, бенефиции и многу можности за вонакадемски активности и дружење, бидејќи програмите на Еразмус+ не значат само академско, формално или неформално учење, туку и интеркултурно учење, што сочинува важен дел од секоја мобилност.

Една од клучните придобивки од ваквите програми е што поттикнуваат отворен ум кај учесниците. Ве туркаат надвор од комфорната зона, а тоа е единствениот начин кој овозможува да се учи без граници. Со самото тоа што одлучувате одреден период да живеете и да студирате во странска земја и различна средина, се изложувате на нови начини на размислување кои ви ги предизвикуваат веќе постојните замисли и знаења, засекогаш проширувајќи го вашиот поглед кон светот. Интеракцијата со врсници од различно културно потекло промовира меѓукултурно разбирање и емпатија, рушејќи ги стереотипите и предрасудите, што резултира со промовирање на чувството за глобално граѓанство и културниот плурализам. Навигацијата во непознатото опкружување придонесува за градење издржливост и самодоверба, а кај студентската мобилност кон ова влијае и независниот живот во нова земја и приспособувањето на различен образовен систем. Предизвиците и нивните триумфи кои се доживуваат за време на патувањето со Еразмус+ ги поттикнуваат младите да ги откријат своите силни страни и да ги подобрат вештините за решавање проблеми. Сето ова придонесува за зголемување на самодовербата, личниот раст и прави младите да станат посигурни поединци.

Постојат повеќе истражувања што го потврдуваат фактот дека мобилностите позитивно влијаат врз професионалните перспективи на студентите, како и нивната вработливост во иднина. Работодавците ги ценат приспособливоста, културната свест и меѓународните искуства што ги поседуваат студентите алумни на Еразмус+, што ги прави посакувани кандидати, а потврдите за студирање во странство преку Еразмус како и YouthPass сертификатите се меѓународно признати документи. На овој начин програмата Еразмус им овозможува на учесниците да се стекнат со конкурентна предност на денешниот глобален пазар на трудот и ги овластува младите луѓе да ги трасираат сопствените патишта кон успехот. Програмата ги подготвува учесниците со непроценливи вештини, кои го надминуваат академското знаење, а стекнатите квалитети ги позиционираат како катализатори за позитивни промени во нивните заедници, земји и светот.

Инспириран од моите искуства, но и од можноста токму оваа тема да ја поврзам со моите студии, периодов ја подготвувам мојата дипломска работа на слична тема, за чија цел спроведов и истражување за влијанието на ваквите програми врз европскиот и националниот идентитет кај младите. Засега можам да констатирам дека наодите од истражувањето ја истакнуваат значајната корелација помеѓу учеството во програмите за мобилност како Еразмус+ и зајакнувањето на европскиот, но и националниот идентитет кај студентите. Изложеноста на различни култури и чувството на припадност кон пошироката европска заедница придонесуваат за посилен европски идентитет. Истовремено, студентите развиваат подлабоко ценење за сопствениот национален идентитет, што доведува до хармоничен спој на двата аспекта. Ова засилено чувство за европски и национален идентитет поттикнува чувство на поврзаност и солидарност меѓу младите луѓе, уривајќи ги бариерите и промовирајќи единство на континентот.

Оваа заедничка врска ги надминува границите, јазиците и историските поделби, отворајќи го патот за меѓусебно поврзана Европа. Еразмус+ ја отелотворува визијата за обединета Европа, каде што се почитуваат и слават различностите, меѓусебното разбирање и соработката.

Еразмус+ е повеќе од програма за мобилност во буквална и филозофска смисла. Покрај академската мобилност, кратките размени, младинските размени и тренинг-курсеви, дел од другите можности ги вклучуваат и програмите за студентска пракса и програмата Европски солидарен корпус, која овозможува волонтирање во странска земја на краток или на подолг период. Секоја програма е посебна на свој начин, претставувајќи прозорец кон Европа и кон светот.

Како млади и како држава, имаме привилегија што сме дел од оваа програма, а нејзините придобивки треба да ги почувствуваат што е можно повеќе учесници. Еразмус е многу повеќе од програма за мобилност во Европа. Еразмус претставува порта кон светот на можностите и може да биде „отскочна штица“ на многу перспективни млади умови.

Пишува: Марија Милошевска, етнолог и мултимедијална уметница

Самото суштествување подразбира творење, креирање, оживување на нешто. Во процесот на креирање на културата накитот претставува еден вид систем од наследени форми изразени преку симболи, со чија помош луѓето комуницираат, опстануваат и го развиваат своето значење и знаење за светот, но и за својот живот.

Накитот е безвремен симбол на идентитетот, статусот и митологијата во човековата култура. Уште од камено време, па сѐ до денес, накитот игра значајна улога во материјалната и духовната ориентација на човекот.  Ова навраќање во каменото време кај архаичниот човек е само компарација и потсетување на репродукцијата на првобитниот чин во повторувањето на еден митски примерок или дејствие, т.н. накит-украс-китење. Заземањето на територијата на телото, со цел да се накити или да се искористи како простор, преку самиот чин на ритуалното украсување со дадената форма придонесува самата форма да стане реалност.

Преку чинот на ритуалното украсување накитот го претвора хаосот во космос, давајќи суштина, дефиниција и меморија за одредена реалност.

Накитот служи како центар на надворешната сила, припишувајќи ги значењето и искуството преку симболиката, потеклото или самиот материјал. Накитот е буквално алка или синџир во создавањето на културата преку верувањата, култот, значењето и обичаите кои ги поврзуваат предметот и личноста. Луѓето ги полнат своите ковчези со бисери, срца, потковици и детелинки, создавајќи материјален спомен за нивното постоење, а самиот страв од заборавање или „вечниот“ потсетник е тоа што нè тера да се украсуваме со сентиментални вредности.

Најскапоцената вредност на накитот е во неговата емотивна и чувствителна поврзаност која ја надминува неговата парична вредност. Всушност, накитот добиен преку наследството што го носиме на нашето тело ја носи тежината на нашата историја и нашите корени. Негувањето на наследениот накит истовремено значи и предавање или пренесување на дел од традицијата на идните генерации. Споделувањето на традицијата и културата е многу повеќе од линеарна и хронолошка активност, преку визуализирање на културата како мрежа и традицијата како нешто што активно се пренесува и циркулира низ таа мрежа.

Во денешната технолошка револуција промените во материјалниот свет одразуваат промена во состојбата на духот и свеста и затоа е важно да одржуваме рамнотежа помеѓу материјалното и духовното и истовремено да ја негуваме сентименталната вредност и чувствата кои нè поврзуваат со нашите корени и наследство.

Се раѓаме со злато и со буква. Со бурмите ја ветуваме љубовта, на вратот ги нижеме медалите, на рацете ги ставаме амајлиите, а спомените за корените филигрански се извезени на обетките, кои пак го одекнуваат моменталниот звук на постоењето – животот.

-Марија Милошевска, етнолог и мултимедијална уметница