Green Deal Archives - Europe House

Како до еколошки и енергетски исплатливи фасадни реновации?

Вовед во фасадни реновации

Многу од зградите кај нас потекнуваат од минатиот век кога се градело брзо и евтино, како природните ресурси да се бесконечни, а бетонот да е вечен. Со првите пукнатини на нивните фасади дојдоа и првите сомнежи дека оваа прагматична архитектура можеби и не е толку трајна како што претходните генерации се надеваа.

Децении подоцна, во пикот на оваа еколошка и енергетска криза, веќе знаеме дека за да загрееме или оладиме еден неизолиран објект треба да потрошиме барем 20% повеќе енергија. Колку повеќе енергија трошиме, толку повеќе ја загадуваме планетата, но и толку повеќе растат нашите сметки.

Архитектурата треба се менуваат во тек со технологијата и развојот на општеството, па така зградите кои повеќе не се ефикасни треба или да ги срушиме или да ги поправиме.

За рушење на постоечките и градење на нови згради ни требаат многу повеќе пари, време, сурови ресурси и енергија. Дополнително процесот ќе ослободи толку многу јаглеродни емисии во воздухот што на новиот објект ќе му требаат децении да ја поврати штетата од неговото градење.

Реновацијата честопати е финансиски подостапна и позелена алтернатива, бидејќи прави големи заштеди преку рециклирање на елементите кои се уште се во добра состојба. Впрочем, ако сакаме да ја подобриме ефикасноста на една постоечка зграда потребно е да ја унапредиме само нејзината надворешна обвивка – фасадата, прозорците и кровот.

Соодветна термална изолација ги намалува потребите за греење дури до 70%, зависно од постоечката состојба на објектот и методор на реновација / извор: ЕУ директорат за Енергија; фото: www.isowall.co.za

Нивоа на фасадни интервенции

Минимална енергетска реновација подразбираа барем инсталација на прозорци со двојно стакло и термална изолација на постоечките ѕидови и кровови. Овој слој ја дефинира енергетската ефикасност на објектот – колку подебела и поквалитетна изолација, толку се поголеми придобивките.

Сепак и овие реновации  се сериозна финансиска инвестиција, но доколку гледаме на долгорочен план само со намалување на сметките за греење и струја обично успеваме да ги повратиме парите во период од 8 до 15 гoдини.  Со новите покачени цени за греење, веројатно би си ја вратиле инвестицијата уште побрзо.

Но, кога веќе ги подигнуваме скелињата и ги инвестираме парите најисплатливо е да направиме колку што е можно повеќе во еден залак.

Ова може да значи инвестирање во поквалитени и потрајни материјали, кои ќе гарантираат подолг живот на новата фасада. Исто така можеме да се фокусираме на алтернативи кои се базираат на природни ресурси и лесно можат да се рециклираат, или пак да инвестираме во зелен кров или зелени ѕидови кои истовремено и изолираат и го прочистуваат воздухот.

Процесот на фасадна реконструкција е одлична прилика за унапредување на постоечката архитектура или додавање екстензии, кои можат и да ни помогнат во финансирањето на самиот проект. Со подигнување на квалитетот на живеењето во овие згради се зголемува и нивната вредност на маркетот при продавање или издавање.

Интересен пример се и станбените згради каде има можност за додавање на плус катови. Сопствениците можат да изградат нови, екстра станови, а со нивната продажба да си ја повратат оригиналната инвестиција за фасадната реновација.

Фази на фасадна реновација

Фасадна реновација на објект во н. Пролет во Скопје / фото пред – google.com/maps; потоа: porta3.mk
  1. Анализа на постоечката состојба

Најпрвин правиме дијагноза на зградата. Дали таа има сериозни штети: пукнатини, знаци на влага, ’рѓа или присуство на азбест? Кои се можни решенија и колку се тие исплатливи? Кои материјали се достапни, колку се тие трајни и дали се штетни за околината?

Во оваа фаза експертот доаѓа на терен и ја проценува состојбата на постоечката градба, преку визуелна документација и одредени тестови
  1. Демонтажа и чистење

Во оваа фаза целата фасада се соголува и демонтира. Ова значи вадење на сѐ: олуци, огради и подови на тераси, прагови, цигли или малтер. Останува носечката структура која се мие со млазови и се проценува колку  таа е здрава и стабилна.

Демонтажа на фасада и крајниот резултат / фото: македонски блогови
  1. Структурални репарации

Доколку структурата е многу стара или не е квалитетно изведена таа ќе има штети на плочите од терасите, надвратниците, гредите, или ѕидовите, во форма на пукнатини, ронење или влага на бетонот.

Поправка на бетон и арматура е една посебно комплицирана процедура за која е потребно големо техничко знаење. Но, во секоја ситуација или буџет можат да се изведат одредени интервенции и подобрувања.

Поправка на бетон и арматура / фото: ceresit.sk
  1. Хидро и термо изолација + прозорци

Откако структурата е поправена, таа мора целосно да се изолира за да биде отпорна на топлина и влага.

Водата е најголемиот непријател на бетонот, доколку навлезе во неговата структура предизвикува ’рѓа и распаѓање, што во краен случај штети и на статиката на тој носечки елемент. Затоа целата конструкција мора да се обвије со водоотпорна мембрана како ЕПДМ, битумена или други хидроизолации.

Хидроизолацијата е особено важна на крововите и тераси, а најголемиот предизвик е изолирањето на ќошовите и спојките со ѕидовите /  фото лево битумена хидроизолација: podovi.org; десно хирдоизолација од течна гума: clcl.ru

Потоа се поставува термалната изолација како континуирана обвивка без многу прекини или топлотни мостови. Треба да ги покриеме цели ѕидови и цели кровови, а на отворите да поставиме двослојни стакла меѓу кои има посебни гасови кои спречуваат загревање или ладење.

Стиропорот е најчестиот избор за термална изолација поради ниската цена, но истовремено е и многу штетен за околина. Можеме да одбереме и материјали од природни ресурси како камена или стаклената волна кои не се траат повеќе и можат да се рециклираат / фото лево фасада со камена волна: koffkindom.ru ; десно фасада со стиропот: izdelavafasade.si

5. Зарвшен слој

Дури и при изборот на крајниот фасаден слој треба да размислуваме на одржливи, квалитетни и незапаливи материјали кои ќе ја гарантираат трајноста на целата градба. Тука имаме опција да бираме помеѓу малтер, дрво, метал, камен или различни композитни решенија.

Во ова фаза се изведуваат и сите останати фасадни елементи како огради, олуци, плочки на тераси и сл.

Овој завршен процес е многу важен бидејќи го дава крајниот естетски ефект на зградата, преку кој таа комуницира со урбаниот контекст и со своите корисници.

Реновирана фасада во Скопје / фото: www.porta3.mk

Автор: Ноеми Чаусидис, МАРХ

Subscribe To our newsletter!